Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) – najpowszechniej występujący pasożyt człowieka

Glista to rozdzielnopłciowy pasożyt z gromady nicieni. Wywołuje on u ludzi chorobę zwaną glistnicą, która jest najpowszechniejszą chorobą pasożytniczą na Świecie. Na zarażenie glistą ludzką najbardziej narażone są dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Do zarażenia dochodzi poprzez spożycie żywności zanieczyszczonej jajami pasożyta. W jelitach uwalniają się larwy, które przez śluzówkę dostają się do krwi, a następnie do wątroby oraz płuc. Przemierzają drogę przez oskrzeliki i oskrzela aż do gardła, gdzie przy odkrztuszaniu zostają połknięte i ponownie trafiają do przewodu pokarmowego. Przekształcają się w  tam w postacie dojrzałe.

Objawy glistnicy:

• brak łaknienia
• bóle brzucha
• nudności i wymioty
• zaparcia lub biegunki (często naprzemiennie)
• kaszel oraz uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej
• ogólne osłabienie
• stany podgorączkowe
• bezsenność lub niespokojny sen

Pasożyt wywiera (zwłaszcza u dzieci ) silny wpływ toksyczny poprzez swoje metabolity. Mogą one doprowadzać do opóźniania lub hamowania rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka oraz zwiększenia pobudliwości nerwowej. Produkty przemiany materii glisty mają właściwości alergizujące, stąd często w przebiegu glistnicy spotyka się objawy takie jak: zmiany skórne, zapalenie spojówek i łzawienie oczu, ostry nieżyt nosa czy kaszel, które mylnie są wiązane z alergią.

Przebieg zarażenia w wysokim stopniu zależy od osobniczej wrażliwości – u jednego pacjenta nawet duża inwazja licznej grupy tych nicieni przebiega bezobjawowo, u innego już jedna glista wywołuje silne objawy chorobowe.

Obecność dużej liczby pasożytów może wywołać niedrożność jelit. Niekiedy , wskutek migracji dojrzałych osobników poza jelito do takich narządów jak trzustka, przewody żółciowe czy wyrostek robaczkowy dochodzi tam do powikłań w postaci stanu zapalnego. Obecność pasożyta w drogach żółciowych może być przyczyną żółtaczki u dzieci , a także może sprzyjać tworzeniu się kamieni żółciowych u dorosłych.

Diagnostyka konwencjonalna glistnicy opiera się głównie na badaniu laboratoryjnym kału na obecność jaj pasożyta. Rozpoznanie bywa trudne, ze względu na złożony cykl rozwojowy glisty, przez który jaja nie są obecne w kale przez cały czas. Często po otrzymaniu ujemnego wyniku zaleca się powtarzanie badań w odstępach 2-tygodniowych.

Dużą sprawdzalność wykazują badania biorezonansowe (Vega Test, BICOM), które umożliwiają wykrycie obecności pasożyta w organizmie bez względu na stadium jego rozwoju.

W trakcie kuracji przeciw gliście zaleca się dietę bogatą w białko, natomiast ubogą w węglowodany.

Bardzo ważną rolę w zapobieganiu zarażeniu glistą odgrywa higiena osobista. Zaleca się przede wszystkim: częste mycie rąk (szczególnie przed posiłkami), dokładne mycie warzyw i owoców przed ich spożyciem oraz picie wody ze sprawdzonych źródeł. Aby nie dopuścić do zanieczyszczenia gleby oraz wody jajami pasożytów ważne jest odpowiednie konstruowanie urządzeń sanitarnych i zaniechanie używania ścieków do nawożenia pól uprawnych lub używanie ich dopiero po specjalnej obróbce termicznej. Istotną rolę w profilaktyce odgrywa również regularne leczenie przeciwpasożytnicze osób zainfekowanych.

Artykuł powstał na podstawie:

1. Zarys parazytologii lekarskiej; pod red. Rościsława Kadłubowskiego
2. Choroby zakaźne i pasożytnicze; Tom II; pod red. Janusza Cianciary i Jacka Juszczyka
3. Mikrobiologia lekarska; pod red. Piotra Heczko i Agaty Pietrzyk