Lamblia (Giardia lamblia) – pierwotniak pasożytujący w jelicie cienkim człowieka

Wywołują giardiozę (lambliozę), czyli chorobę uważaną za jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłych dolegliwości bólowych brzucha oraz biegunek u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Pasożyt ten występuje w dwóch postaciach: wegetatywnej i przetrwalnikowej (cysty). Lamblie przenoszone są od osoby zarażonej przez cysty wydalane z kałem. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową – poprzez spożycie cyst. Łatwo może dojść do infekcji bezpośrednio od osoby już zarażonej (niewłaściwa higiena osobista) oraz przez spożycie zanieczyszczonej żywności i wody.

Objawy giardiozy:

• ból brzucha (najczęściej po jedzeniu)
• biegunka (różne nasilenie, charakter tłuszczowy lub fermentacyjny)
• nudności i wymioty
• odbijania
• wzdęcia
• brak łaknienia (zwłaszcza u dzieci)
• nadmierna senność

Przebieg infekcji jest zróżnicowany, u części zarażonych objawy nie występują wcale. Symptomy mogą się różnić także w zależności od zajętego odcinka przewodu pokarmowego i stanu immunologicznego osoby zakażonej. Giardiozie o intensywnym przebiegu sprzyja: dieta bogata w węglowodany, zaburzenia pracy żołądka (niedokwaśność), stany zapalne dróg żółciowych oraz jelit. Zarażenie lamblią może towarzyszyć zarażeniom: włosogłówką, glistą i owsikiem.

Obecność pasożytów w jelicie powoduje deformacje kosmków jelitowych, co znacząco wpływa na zmniejszenie powierzchni chłonnej i utrudnia przyswajanie substancji odżywczych oraz wchłanianie tłuszczy. Przewlekłe zakażenie może doprowadzić do utraty masy ciała, odwodnienia, a  u dzieci zahamowania wzrastania. W przypadku zajęcia przez pasożyty pęcherzyka żółciowego może dojść do wystąpienia żółtaczki.

Rozpoznanie giardiozy opiera się na badaniu kału pod kątem obecności cyst. Badanie to powtarza się trzykrotnie w kilkudniowych odstępach. Stosuje się także badania antygenu G.lamblia (test ELISA), jednak ich wadą jest nazbyt częste występowanie wyników fałszywie dodatnich. Lamblie mogą zostać wykryte podczas badań biorezonansowych (Vega Test, BICOM). Badania te mogą być przeprowadzone zarówno u osób starszych, dorosłych jak i dzieci (VegaTest u dzieci powyżej 4. roku życia; BICOM nawet u niemowląt). Ze względu na łatwość szerzenia się choroby zaleca się przeprowadzenie badań u wszystkich domowników oraz przeleczenie wszystkich zarażonych.

W zapobieganiu giardiozie bardzo duże znaczenie ma przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej – zwłaszcza mycie rąk po skorzystaniu z toalety oraz przed jedzeniem, a także odpowiedni poziom sanitarny środowiska. Cysty są odporne na chlorowanie, dlatego ważne jest aby woda pitna była filtrowana.

Artykuł powstał na podstawie:

1. Choroby zakaźne i pasożytnicze; Tom II; pod red. Janusza Cianciary i Jacka Juszczyka
2. Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym; pod red. Zbigniewa Pawłowskiego i Jerzego Stefaniaka
3. Zarys parazytologii lekarskiej; pod red. Rościsława Kadłubowskiego